حمل هوایی
کالاهای خطرناک

کالاهای خطرناک کالا و موادی هستند که هنگام حمل هوایی می توانند خطرات عمده ای را برای سلامتی افراد، اموال و ایمنی پرواز بوجود آورند و بر طبق مقررات طبقه بندی شده اند .کالاهای خطرناک را می توان به شکلی کاملا ایمن با هواپیما حمل نموده به شرطی که اصول معینی در این ارتباط رعایت شوند. این اصول عبارتند از :

طبقه بندی کالای خطرناک : کالاهای خطرناک بر اساس معیارهای تدوین شده توسط کمیته کارشناسان سازمان ملل متحد طبقه بندی شده اند. این طبقه بندی قابلیت پذیرش و هم چنین شرایط حمل کالاها و مواد را تعیین می نماید. تعیین کالای خطرناک بودن یک کالا یا ماده و تعیین شماره کلاس یا بخش صحیح کالاهای خطرناک ازمسئولیت های فرستنده بارمی باشد.

ممنوعیت حمل کالای خطرناک: بعضی از کالاهای خطرناک به قدری خطرناک هستند که حمل آنها با هواپیما میسر نمی باشد. برخی را فقط میتوان با هواپیمای باری و بغضی دیگر را می توان هم با هواپیمای باری و هم با هواپیمای مسافری حمل نمود. در هر صورت مقررات حمل کالاهای خطرناک یاتا محدودیت هایی را برای کالاهای خطرناکی که حمل آنها با هواپیما مجاز شناخته شده است وضع می نماید. علاوه براین هم دولت ها و هم شرکت های هواپیمایی ممکن است محدودیت های بیشتری وضع نمایند که اصطلاحا VARIATIONS خوانده می شوند.

بسته بندی اصولی کالای خطرناک : بسته بندی صحیح از اهمیت زیادی در حمل هوایی کالاهاای خطرناک برخوردار است. مقررات حمل و نقل کالاهای خطرناک یاتا دستور العمل های بسته بندی لازم برای تمامی کالاهای خطرناک قابل پذیرش و حمل با هواپیما را با دامنه وسیعی از انتخاب ها برای ظروف درونی و بیرونی و بسته بندی های انفرادی Single Packaging) ) ارائه نموده است. بهرحال، حمل و نقل هوایی خصوصیات منحصر به فردی دارد( لرزش، تغییرات فشار و دما) که در حمل زمینی مشهود نبوده و میتوانند روی بسته بندی کالا هنگام حمل هوایی اثر بگذارند، به همین دلیل هنگام حمل این گونه کالا ها با هواپیما احتیاط های بیشتری می شود تا خطری که متوجه هواپیما و خدمه و سرنشینان آن است برطرف شده و یا به حداقل کاهش یابد.

مبانی قانون : کتاب Technical Instructions for the Safe Transportation of dangerous Goods ایکائو شرایط لازم برای حمل ایمن کالاهای خطرناک با هواپیما به گونه ای که هواپیما و سرنشینان آن در معرض خطر اضافی قرار نگیرند را فراهم می نماید. بهرحال، شرکت های هواپیمایی کتاب IATA Dangerous Goods Regulations را بعنوان ریفرنس روزمره خود مورد استفاده قرار می دهند. این کتاب با Technical Instruction ایکائو انطباق کامل داشته و حتی مقررات آن را در برخی موارد با در نظر گرفتن قوانین صنعت و نیازهای عملیاتی سخن گیرانه تر نیز می باشد.

مسئولیت فرستنده : دانستن مسئولیت های فرستنده کالا از اهمیت زیادی برخوردار است. فرستنده مشخصا باید: • اقدامات لازم برای آموزش دیدن کارکنان خود بگونه ای که آنان را قادر سازد وظایف خود را در ارتباط با کالاهای خطرناک به درستی انجام دهند صورت دهد. • کالاهای خطرناک ممنوعه را بدرستی شناسایی نماید. • اطمینان حاصل نماید که بسته بندی کالاهای خطرناک دارای تمامی شرایط لازم برای حمل هوایی باشند. فرستنده، فورواردر بار و کارمند بار هواپیمایی هم چنین بایستی شرایطی را فراهم کنند که اسناد و بسته بندی تمام محمولات از نقطه نظر وجود خطرات پنهان و سایر مسئولیت های تصریح شده چک شوند.

مسئولیت های شرکت هواپیمایی : هنگام پذیرش بار برای حمل با هواپیما این مسئولیت کارکنان پذیرش بار شرکت هواپیمایی ست که تا حد امکان اطمینان حاصل نمایند که محموله ای حاوی کالاهای خطرناک نیست مگر اینکه فرستنده آنرا براساس مقررات حمل کالاهای خطرناک آماده و ارائه نموده باشد. برای پذیرش کالاهای خطرناک اظهار شده حتما باید از یک چک لیست استفاده شود.

تعداد زیادی از کالاهای خطرناک را در صورت مقررات پیش بینی شده در مورد آنها می توان به صورت بار CARGO با هواپیما حمل کرد. بسته های این گونه مواد یا کالاها در جامه دان خدمه پرواز یا مسافران و یا به صورت همراه قابل قبول نمی باشند.

این گروه شامل کلیه کالاهائی می شود که حمل هوائی آنها ممنوع می باشد مانند اغلب مواد منفجره (مهمات). دربخش های بعدی، لیستی از کلیه کالاهائی که تحت هیچ شرایطی نباید با هواپیما حمل شوند ارائه شده است. همواره مراقبت های ویژه ای بعمل می آید تا چنین کالاهائی برای حمل با هواپیما پذیرفته نشوند.

تمام کالاهای خطرناک به سادگی قابل تشخیص و شناسائی نیستند. بنابراین باید همواره مراقب و هوشیار بود. دقت های زیادی باید بعمل آید تا هیچ کالای خطرناکی بجز آنچه مجاز شناخته شده بوسیله هواپیما حمل نشود. در مورد موارد مشکوک به دارا بودن مواد یا کالاهای خطرناک حتما با پرسنل این شرکت مشورت نمائید. مثالهای فراوانی از اقلامی که ممکن است حاوی یا نشان دهنده حضور کالاهای خطرناک باشند وجود دارد. مانند : قوطی های اسپری ، لوازم یدکی و قطعات هواپیما ، قطعات خودرو ، وسایل گردشگری و سیاحتی ، مواد شیمیایی ، مایعات سرمازا ، تجهیزات معدن ، باتری های خشک ، تجهیزات غواصی ، وسایل برقی ، تجهیزات رسانه ای و فیلمبردازی ، غذای منجمد ، لوازم آتش بازی ، پاک کننده های خانگی ، وسایل آزمایشگاهی ، مایع فندک ، لوازم طبی ، انواع دارو ، انواع رنگ ، وسایل عکاسی و ...

موارد خاصی از کالاهای خطرناک در صورتیکه به یکی از اشکال زیر باشند و به شرط رعایت محدودیتهای در نظر گرفته شده برای آنها ، از رعایت مقررات ویژه کالای خطرناک مستثنی شده اند:
• هنگامی که توسط خدمه پرواز یا مسافران حمل می شوند.
• هنگامیکه با پست هوائی حمل می شوند.
• هنگامی که بعنوان اموال شرکت هواپیمائی حمل می شوند.
• کالاهای خطرناک در مقادیر مستثنی شده.
در صورت نیاز به مشاوره با پرسنل متخصص ما تماس حاصل نمایید.

لیستی از انواع کالاهای خطرناکی که ممکن است خدمه یا مسافران در جامه دان، ساک دستی و یا همراه خود حمل کنند به همراه شرایط حمل هر یک ذکر شده است. انواع کالاهای خطرناک قابل حمل بوسیله مسافران یا خدمه جدول 2.3.A

حمل کالاهای خطرناک بجز موارد زیر با پست هوایی ممنوع است. موارد زیر به شرط رعایت مقررات شرکت پست و قوانین کتاب DGR با پست هوایی قابل حمل خواهند بود:
 مواد مسری که صرفا در گروه B قرار بگیرند (UN3373) زمانی که طبق دستورالعمل بسته بندی شماره 650 بسته بندی شده باشند و یخ خشک هنگامیکه بعنوان خنک کننده برای مواد مسری استفاده می شود.
 مواد رادیو اکتیو هنگامیکه (ACTIVITY) از یک دهم محدودیتهای تعیین شده برای بسته مستثنی شده تجاوز نکند.
 نمونه های آزمایشگاهی بیماران، طبق مقررات کتاب و به شرطی که بطور صحیح طبقه بندی، بسته بندی و علامت گذاری شده باشند.

کالاهای خطرناکی که حمل آنها به صورت اموال شرکت هواپیمایی در هواپیما مجاز می باشد :
 انواع اسپری (AEROSOLDS) ، عطریات و ادوکلن ها، کبریت های بی خطر و فندک های با گاز مایع به استثنا فندک های گازی یکبار مصرف و فندک هایی که با کاهش فشار امکان نشت دارند که توسط شرکت های هواپیمایی برای مصرف یا فروش در طول پرواز به داخل هواپیمایی مسافری برده می شوند.
 یخ خشک که برای خنک نگه داشتن غذا و آشامیدنی پرواز در هواپیما حمل می شود.
 کالاها و موادی که جزء کالاهای خطرناک محسوب می شوند اما بر حسب نیازمندیهای صلاحیت پرواز مربوطه و مقررات عملیاتی الزاما باید در داخل هواپیما وجود داشته باشند و یا مواردیکه توسط دولت شرکت هواپیمایی بنا به احتیاجات خاصی مجاز شناخته می شوند در هر حال کالاها یا موادی که به عنوان جانشین برای موارد فوق الذکر حمل می شوند مشمول مقررات ویژه حمل کالاهای خطرناک هستند، مگر اینکه دولت شرکت هواپیمایی چیزی غیر از این را مجاز کرده باشد.

پیش بینی های خاصی برای حمل مقادیر اندک کالاهای خطرناک بعنوان بار بعمل آمده است که آنها را از رعایت قوانین و مقررات معمول کالاهای خطرناک مثل تهیه اسناد و مدارک لازم، برچسب های خطر و جداسازی هنگام بارگیری مستثنی می نماید. هر حادثه ای درمورد کالاهای خطرناک در مقادیر اندک مثل نشت یا ریزش محتویات را باید توسط پرسنل بار هواپیمایی و یا خدمات زمینی فرودگاه سریعا گزارش نمود، لذا به این قبیل بسته ها برچسب خاصی با حاشیه قرمز مورب برای شناسایی ساده تر الصاق می شود.


مواد رادیو اکتیو در مقادیراندک : بسته های حاوی مواد رادیو اکتیو در مقادیر مستثنی شده حاوی مقادیر بسیار اندک از این مواد هستند به گونه ای که خطر بالقوه آنها در هنگام حمل هوایی چندان قابل توجه نمی باشد. شرایطی برای تست این قبیل بسته ها وجود ندارد لذا باید در نظر داشت که اینگونه بسته ها در صورت بروز هرگونه حادثه ای محتویات خود را آزاد می نمایند. سطح پرتوافکنی از هر نقطه ای از سطح این بسته ها نمی تواند بیش از 5M Sv/h باشد تا خبر قابل توجهی افراد را تهدید ننماید و فیلم های خام نیز در صورتیکه در کنار این مواد قرار گیرند آسیبی نبینند. بسته های حاوی مواد رادیو اکتیو در مقادیر مستثنی شده در گروه بندی مواد رادیواکتیو قرار نمی گیرند و نیازی هم به رعایت قوانین و مقررات مربوط به بسته بندی، علامت گذاری، برچسب گذاری و سایر مسئولیت های فرستنده، شرکت هواپیمایی، فهرست بسته ها و تست ندارند مگر شرایط مربوط به ثبت مقدار ناخالص، تکمیل اسناد و مدارک، بازرسی و شرایط برطرف کردن آلودگی و گزارش حوادث مربوط به کالاهای خطرناک.

کالاهای خطرناک به 9 کلاس تقسیم می شوند. فرستنده کالا مسئول شناسائی و طبقه بندی صحیح آن می باشد. در برخی از کلاسها کالاهای خطرناک دارای بخش های فرعی نیز هستند (کلاسهای 1،2،4،5،6)، در این صورت هربخش را به وسیله قراردادن یک نقطه بعد از شماره کلاس مربوطه نمایش می دهند. هر بخش یا کلاس خطر داراس معیارهایی است که بر اساس آن می توان تعیین نمود که آیا یک ماده به آن کلاس یا بخش تعلق دارد یا خیر. ترتیب شماره گذاری کلاس ها و بخش صرفا برای سهولت و راحتی بوده و بیانگر شدت یا ضعف خطر آنها نمی باشد، یعنی اینکه کلاس 1 الزاما خطرناک تر از کلاس 2 نیست و بطور مشابه 5.1 لزوما خطرناک تر از بخش 5.2 نیست.

کلاس 1: مواد منفجره EXPLOSIVES
مواد منفجره : یک ماده بصورت مایع یا جامد (ترکیبی از مواد) که قادر است با فعل و انفعالات شیمیائی درونی خود، گاز با آنچنان سرعت، دما و فشاری تولید نماید که به محیط اطراف خود خسارت وارد نماید، شامل مواد آتش بازی * حتی زمانیکه از خود گازی آزاد نکنند. یک ماده که خود جزء مواد منفجره نمی باشد اما بتواند فضا و شرایط یک انفجار را از طریق گاز، بخار یا گرد شکل دهد شامل این تعریف نمی شود.مواد منفجره جهت نگهداری یا حمل بر حسب ماهیت و طبیعت خطری دارند که به یکی از 13 گروه های همخوان تعیین و به 6 بخش تقسیم می شوند. گروه همخوان یک ماده منفجره به صورت یک حرف پس از شماره بخش آن مشخص می شود.به دلیل خطرات آشکاری که این مواد دارند، اغلب مواد منفجره مانند مواد منفجره ای که در بخش های (1.1), (1.2), (1.3), (1.4F) ,(1.5) , (1.6) قرار دارند برای حمل هوایی پذیرفته نمی شوند. بطور کلی تنها مواد منفجره بخش (1.4S) برای حمل هواپیمایی مسافری مجاز می باشند. مواد منفجره بخش های G), (4B), (1.4C) , (1.4D) , (1.4E ) 1.4) فقط با هواپیمای باری قابل حمل می باشند.مثالها: مهمات، انواع بمب، انواع نارنجک، انواع فشنگ، دینامیت، باروت، انواع مین و وسایل آتش بازی. برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد استثنائات، پرسنل شرکت آریان آسمان تماس حاصل نمایید.

کلاس 2 : گازها (Gasses)
گاز ماده ای است که :
 در دمای 50 درجه سانتیگراد دارای فشار بخار بیش از 300 کیلئ پاسکال (43.5 پوند بر اینچ مربع) باشد یا
 در دمای 2 درجه سانتیگراد در فشار استاندارد 101.3 کیلو پاسکال (14.7 پوند بر اینچ مربع) کاملا به حالت گاز باشد. حمل یک گاز براساس وضعیت فیزیکی آن (که به یکی از اشکال زیر) تعیین می شود:
 گاز فشرده شده (COMPRESSED GAS): یک گاز (غیر از در محلول) که هنگامیکه آنرا برای حمل بصورت تحت فشار در ظرف قرار می دهند در دمای 20 درجه سانتیگراد کاملا بصورت گاز باشد.
 گاز مایع (LIQUIFIED GAS): گازی که هنگام قراردادن در ظرف در دمای 20 درجه سانتیگراد تا حدودی PARTALLY مایع باشد.
 گاز مایع سرمازا :(REFRIGERATED LIQUEFID GAS): گازی که هنگام قراردادن در ظرف برای حمل بدلیل دمای پائینی که دارد تا حدودی مایع باشد.
 گاز در محلول (GAS IN SOLUTION): گاز فشرده شده که هنگام قراردادن در ظرف برای حمل در یک حلال حل می شود. این کلاس شامل گازهای فشرده شده، گازهای مایع، گازهای در محلول، گازهای مایع سرمازا، مخلوط هائی از یک یا چند با بخار یا بخارات مواد سایر کلاسها، کالاهای شارژ شده با گاز، TELLURIUM HEXAFLUORIDE و اسپری ها AEROSOLS می شود. مواد کلاس 2 بر اساس خطر اولیه گاز در طول حمل به 3 بخش تقسیم می شوند:
 بخش 2.1: گازهای فشرده قابل اشتعال (Flammable Gas- RFG) شامل هرگونه گاز فشرده که وقتی با هوا به نسبت معینی (13% و یا کمتر از نظر حجم) مخلوط شوند، تشکیل یک مخلوط قابل اشتعال را می دهند. مانند بوتان، هیدروژن، پروپین، که همگی اینها فقط با هواپیمای باری قابل حمل هستند.
 بخش 2.2: گازهای فشرده غیر سمی غیر قابل اشتعال (Non Flammable Gas- RNG) هرنوع گاز غیر سمی غیر قابل اشتعال مانند کپسول های اطفای حریق، دی اکسید کربن، هوای فشرده، نئون، هلیوم، اکسیژن یا نیتروژن.
 بخش 2.3: گازهای سمی (Toxic Gas- RPG) حمل هوائی گازهای سمی مانند گاز خردل، معمولا با یک استثناء، غیر مجاز می باشد. برای اطلاعات بیشتربا پرسنل شرکت آریان آسمان تماس حاصل نمایید .

کلاس 3: مایعات قابل اشتعال FLAMMABLE LIQUID - RFL
مایعات قابل اشتعال به مایعاتی اطلاق میشود که نقطه اشتعال آنها پایین تر از 60.5 درجه سانتیگراد (141 درجه فارنهایت) باشد. مایعات قابل اشتعال از خود بخاراتی متصاعد مینمایند که در صورت قرار گرفتن در کنار منبع حرارت یا جرقه قابل اشتعال خواهند بود. مانند استون، اتر، الکل، بنزین، نفت، مایعات ضد یخ، رنگ، ترکیبات ضد انجماد، دارو، عطریات و ادوکلن، انواع پولیش، ترکیبات پاک کننده، جوهر.

کلاس 4 : جامدات قابل اشتغال FLAMMABLE SOLID
کلاس 4 به 3 بخش به صورت زیر تقسیم می شود:
 بخش 4.1: جامدات قابل اشتعال (FLAMMABLE SOLID –RFS) مواد جامدی که در کلاس مواد منفجره قرار ندارند و قابلیت اشتعال داشته و یا از طریق اصطکاک ایجاد اشتعال نمایند.
 بخش 4.2: موادی که بخودی خود آتش زا هستند (SPONTANEOUSLY COMBUSTIBLE – RSC) موادی که در هنگام حمل و نقل و یا در تماس با هوا به خودی خود دمای آنها افزایش یافته و آماده اشتعال می شوند.
 بخش 4.3: موادی که در تماس با آب خطرناک می شوند (FLAMMABLE WHEN WET – RFW) موادی که در تماس با آب، گازهای قابل اشتعال متصاعد می کنند و یا در صورت داشتن فعل و انفعال با آب به صورت به خودی خود قابل اشتعال در آمده و یا گازهای قابل اشتعال به مقادیر زیاد و خطرناک تولید می نمایند.

کلاس 5 : مواد اکسید کننده و پروکساید آلی OXIDISER &ORGANIC PEROXIDE
کلاس 5 به 2 بخش به صورت زیر تقسیم می شود:  بخش 5.1: اکسید کننده ها (OXIDIZER – ROX)
اکسید کننده ها موادی هستند که خودشان الزما قابل اشتعال نمی باشند اما بطور کلی ممکن است با ایجاد اکسیژن موجب اشتعال سایر مواد شوند.
 بخش5.2: پروکساید آلی(ORGANIC PEROXIDEB- ROP) موا آلی (مایع و جامد) که به سرعت قابل احتراق بوده و از طربث اصطکاک، جذب رطوب و یا واکنشهای شیمیایی ایجاد احتراق می نمایند.

کلاس 6 : مواد سمی و مسری INFECTIOUS AND TOXIC SUBSTANCES
کلاس 6 به 2 بخش به صورت زیر تقسیم می شود:
 بخش 6.1: مواد سمی (-SUBSTANCE-RPB(TOXIC)) مواد سمی. کلیه موادی که می توانند در صورت بلعیده شدن، استنشاق و یا تماس با پوست بدن موجب مرگ، جراحت و یا صدمه زدن به سلامتی شوند. بوسیله معیارهای LD50، LC50 می توان تعیین کرد که یک ماده RPE,RHF ویا غیر رسمی می باشد.
 بخش 6.2: مواد مسری (INFECTIOUS SUBSTANCE - RIS) مواد حاوی میکروارگانیزم های زنده یا ترکیبات سمی آنها که می توانند موجب بیماری انسان یا حیوان زنده شوند.

کلاس 7 : مواد رادیو اکتیو RADIOACTIVE MATERIAL
مواد رادیو اکتیو موادی هستند که بطور پیوسته و بی اختیار پرتوهای معینی ( پرتوهای یونیزه کننده ) را منتشر می کنند که این پرتو افکنی برای سلامتی انسان حیوان زنده مضر بوده و هم چنین تآثیر نامطلوبی روی برخی از کالاها مانند فیلم های خام عکاسی یا فیلم های X-RAY می گذرد. میزان پرتوافکنی مواد رایدو اکتیو را با هیچ یک از حواس 5 گانه انسان نمی توان اندازه گیری کرد ولی با استفاده از وسال و امکانات خاصی می توان آنها را مشخص و اندازه گیری نمود. خطرات اصلی مواد رادیو اکتیو عبارتند از:
الف) آلودگی: که ناشی از تماس مستقیم با مواد رادیو اکتیو است،
ب) تشعشع: که ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه های آلفا، بتا و گاما ،که مواد رادیو اکتیو منتشر می کنند می باشد بسته بندیهای موادرایو اکتیو به گونه ای طرای و تست می شوند که مانع از نشت آن (جلوگیری از آلودگی ) شده و میزان تشعشع بیرونی آنرا به مقادیر مجاز سطح ایمن کاهش می دهند.
واحدها ی اندازه گیری: فعالیت (ACTIVITY) : فعالیت اساسا یک واحداندازه گیری مقدار مواد رادیو اکتیو است و برای تعیین مقدار موادی ممکن است در یک بسته حمل شود بکار میرد و با واحد BECQUEREL در گرم بیان می شود. ترانسپورت ایندکس (TI) : ترانسپورت ایندکس مبنایی را برای حمل کنندگان در مورد جداسازی مواد رادیو اکتیو از اشخاص ،حیوانات فیلم های خام و سایر محمولات رادیو اکتیوفراهم می نماید. رعایت فاصله و جداسازی ، خطر قرار گرفتن مردم و کارکنان حمل و نقل را در معرض تشعشع هنگام نگهداری یا حمل و نقل ، محدود خواهد کرد. ترانسپورت ایندکس معمولا در مورد مواد رادیواکتیو گروه 2 و 3 بیان می شود و عبارت است از میزان تشعشع اندازه گیری شه از فاصله یک متری از سطح بسته حاوی مواد رادیو اکتیو به در ساعت (ضربدر عدد 100) بعبارت دیگر ترانسپورت ایندکس نشان دهنده بالاترین میزان پرتوی است که می تواند توسط یک فرد که برای مدت یک ساعت در فاصله یک متری از سطح بسته حاوی مواد رادیو اکتیو قرار داشته دریافت شود.

کلاس 8 : مواد خورنده Corrosive Material-RCM
این مواد در صورت تماس با پوست بدن انسان یا فلز موجب صدمات شدیدی خواهند شد ، هم چنین بخارات و گازهای ناشی از این مواد می تواند موجب آزار و یا صدمه دیدن چشمها ، گلو ، مجاری بینی و ... شود .
این مواد همچنین می توانند باعث خوردگی سازه هواپیما و صدمه دیدن سایر بارها شوند. مانند : مایعات و جامدات خورنده ، اسید فورمیک ، باطریها ، ضد عفونی کننده های خورنده ، ترکیبات پاک کننده ، ترکیبات ضد زنگ ، اسیدهای مایع ، اسید سولفوریک ، اسید هیدروکلریک .

کلاس 9 : کالاهای خطرناک متفرقه RMD
موادی که حمل و نقل هوائی آنها خطراتی را در بر دارد که در هیچ یک از کلاسهای گفته شده قبلی قرار نداشته باشد . شامل :
 (RMD)کالاهای خطرناک متفرقه : مانند قایق های نجات بادی ، وسایل نقلیه موتوری ، صندلی های چرخدار الکتریکی .
 (ICE)دی اکسید کربن ، جامد / یخ خشک :یخ خشک با دمای منهای 79 درجه سانتیگراد بدلیل تولید گاز سنگین تر از هوا در صورت قرار گرفتن در فضای بسته ممکن است موجب خفگی شود .
 (RSB)دانه های پلیمری :محصولات نیمه فراورده برای ساخت مواد پلی استری این مواد هنگام حمل و نقل در مقادیر زیاد ، تولید گازهای قابل اشتعال نموده و خطرناک می شوند . حداکثر وزن مجاز در انبارهای هواپیما که قابلیت دسترسی در طول پرواز را ندارند 100 کیلو گرم است .
 : (MAG)مواد مغناطیسی
 اتومبیل و ......

کالاهای خطرناک بوسیله نام واقعی کالا و شماره سازمان ملل UN شناسائی می شوند . این نام ها و شماره ها بر اساس سیستم طبقه بندی سازمان ملل متحد به هر ماده یا کالائی اختصاص داده شده اند . در مواردی که هنوز یک شماره UNبه یک ماده اختصاص داده نشده است ، یک شماره شناسائی ID با سری 8000 به آن ماده اختصاص داده می شود . در فصل چهارم کتاب مقررات کالاهای خطرناک یاتا فهرست الفبائی کلیه کالاهای خطرناک ( حتی کالاهای خطرناکی که حمل آنها با هواپیما ممنوع است ) با اطلاعاتی از قبیل ، شماره ID/UN ، شماره کلاس یا بخش ، برچسب های مورد نیاز ، شرایط بسته بندی ، حداکثر مقادیر مجاز در هواپیماهای مسافری یا باری ، پیش بینی های خاص و هم چنین کدهای اقدام در مواقع اضطراری ارائه شده است . عدم وجود یک ماده یا کالا در لیست نباید به عنوان مجاز بودن حمل آن بدون توجه به این مقررات تلقی شود . گاهی اوقات ، کالاهائی برای حمل ارائه می شوند که در لیست کالاهای خطرناک کتاب وجود ندارند . برای پوشش دادن چنین مواردی ، تعدادی نام ژنریک در لیست در نظر گرفته شده است ، که به گروهی از مواد مربوط می شود ، مثل: Toxic Liquid,organic,n.o.s.not otherwise specified در چنین مواردی ممکن است نام فنی ماده در پرانتز و بعد از نام واقعی کالا مورد نیاز باشد .

شرایط کلی بسته بندی
کالاهای خطرناک باید در بسته بندی هائی با کیفیت مناسب قرار داده شوند به گونه ای که امکان نشت از هیچ بسته ای وجود نداشته باشد . آنها باید قابلیت تحمل شرایط طبیعی حمل و نقل هوائی شامل لرزش ، تغییرات دما و رطوبت یا فشار را دارا باشند . از نقطه نظر بسته بندی ، کالاهای خطرناک ، بسته به شدت و درجه خطری که دارند در یکی از گروههای بسته بندی زیر قرار می گیرند :
 Packing Group I – high danger
 Packing Group ii – medium danger
 Packing Group iii – low danger

روش های بسته بندی
دو روش کلی بسته بندی وجود دارد . آنها عبارتند از :
 بسته بندی ترکیبی (COMBINATION PACKAGINGS) این نوع بسته بندی از یک بسته بندی بیرونی Outer Packaging از جنس چوب ، فیبر، پلاستیک یا فلز و یک بسته بندی درونی Inner Packagings از جنس فلز ، پلاستیک ، شیشه یا سفال که معمولا در مواد جذب کننده قرار داده می شوند ، تشکیل می شود م.
 بسته بندی انفرادی (SINGEL PACKAGINGS) این نوع بسته بندی نیازی به بسته بندی بیرونی برای محافظت نداشته و از جنس فولاد ، آلومینیوم ، پلاستیک یا سایر مواد مجاز ساخته می شوند . بشکه مثالی برای این مورد است .

انواع بسته بندی
1- UN Specification Packaging این نوع بسته بندی ها باید برای حصول اطمینان از عدم نشت محتویات آنها در شرایط نرمال حمل ، تحت آزمایشهای طراحی شده برای این منظور قرار بگیرند . مقاومت و شدت بسته بندی به درجه خطر محتویات آن که بر اساس Packing Group بیان می شود بستگی دارد . این نوع بسته بندی ها دارای علامت گذاری های UN خواهند بود.
2 - Limited Quantity Packaging شرایط بسته بندی مقادیر محدود کالاهای خطرناک مبین این مطلب است که بسیاری از کالاهای خطرناک در مقادیر اندک دارای خطرات ناچیزی هستند ، و لذا آنها را می توان در بسته بندی های مناسب به شکلی کاملا ایمن حمل نمود . این نوع بسته بندی ها باید همان شرایط ساخت مورد نیاز بسته بندی های مورد اول را داشته باشند ، ولی به جای آزمایش UN ، آنها باید قابلیت تحمل آزمایش سقوط از ارتفاع ½ متری (4 فوت ) و آزمایش تحمل فشار برای مدت 24 ساعت را بگونه ای که در بخش 6 کتاب مقررات کالاهای خطرناک یاتا ذکر شده است را دارا باشند . چنین بسته بندی هایی باید دارای علامت Limited Quantity یا LTD.QTY باشند ، تا نشان داده شود که دارای شرایط لازم در این زمینه هستند . برای کالاهای خطرناکی که حمل آنها در مقادیر محدود شده مجاز می باشد دستورالعملهای بسته بندی Y مورد استفاده قرار می گیرند . توجه : بسته بندی های مقادیر محدود به علامت گذاری مشخصات UN نیاز ندارند .
3- سایر انواع بسته بندی دستورالعمل های بسته بندی خاصی به مشخصات بسته بندی UN نیاز ندارند . مثلا ، برخی از کالاهای مصرفی می توانند در بسته بندی های طراحی شده برای خرده فروشی حمل شوند ، بشرطی که بسته بندی آنها مطابق با دستورالعمل بسته بندی شماره 910 کتاب باشد . هم چنین دستورالعمل های بسته بندی شماره 805 و 904 را ببینید .
4- Overpacks Overpackبسته بندی است که بوسیله یک فرستنده برای قرار دادن یک یا تعداد بیشتری بسته و شکل دادن یک بسته بندی واحد برای سهولت در هندلینگ و نگهداری مورد استفاده قرار می گیرد . کالا های خطرناک قرار گرفته در یک Overpack باید طبق مقررات به خوبی بسته بندی ، علامت گذاری ، برچسب گذاری شده و از وضعیت خوبی برخوردار باشند . این تعریف ظروف مخصوص بارگیری YLD را شامل نمی شود.

فرستنده کالا مسئول علامتگذاری بسته های حاوی کالاهای خطرناک بر اساس مقررات مربوطه است. دونوع علامت گذاری وجود دارد:
 علامت گذاری هائی که نشان دهنده استفاده از یک بسته بندی معیین برای یک محموله هستند ،شامل:
- نام واقعی کالا و شماره UN
- نام و آدرس کامل گیرنده و فرستنده.
 علامت گذاری هایی که مشخص کننده طراحی یا مشخصات یک بسته بندی هستند نمونه ای از یک علامت گذاری مشخصات UN

مشخصات بسته بندی (UN):
UN: نماد بسته بندی سازمان ملل. این نماد بیانگر آن است که این بسته بر اساس مشخصات سازمان ملل طراحی، تولید و آزمایش شده است. =4Gکد نوع بسته بندی. 4Gنشان دهنده یک جعبه فیبری است. =Xکد گروه بسته بندی. X می تواند برای گروه بسته بندی I, II, III استفاده شود. Y می تواند برای گروه بسته بندی II , III استفاده شود، و Z را فقط می توان برای گروه بسته بندی III مورد استفاده قرار داد. 10= بیانگر حداکثر وزن ناخالص مجاز بسته است. =Sیعنی این بسته برای حمل جامدات و یا قرار دادن بسته بندی درونی INNER در آن استفاده می شود. 01= نشان دهنده سال تولید ظرف می باشد. =USAنشان دهنده کشوری است که ظرف در آن تولید شده است. =T7402نام یاعلامت شناسایی سازنده ظرف.

فرستنده کالا مسئول برچسب گذاری بسته ها ی حاوی کالاهای خطرناک است . شرکت هواپیمایی تنها مسئول الصاق برچسب هایی است که در طول حمل کنده شده و یا غیر قابل تشخیص باشند ، می باشد .

انواع برچسب ها
برچسب ها به دو دسته تقسیم می شوند :
1- برچسب های خطر HAZARD LABELS برچسب های خطر به شکل لوزی و با حداقل ابعاد 100 در 100 میلی متر روی کلیه بسته های حاوی کالاهای خطرناک الصاق می شوند . این برچسب ها نشان دهنده نوع خطر بسته هستند . اقلامی که دارای خطر فرعی یا جانبی نیز باشند علاوه بر این دارای برچسب یا برچسب های خطر ثانویه هم خواهند بود . در برچسب های خطر اولیه و ثانویه شماره کلاس یا بخش مربوطه در گوشه پائینی آنها ذکر می شود . توجه : گاهی اوقات به دلیل محدودیت ابعاد بسته ممکن است شرایط فوق قابل اجرا نباشند ، اما به هر حال رعایت مورد سوم و چهارم الزامی است .
2- برچسب های خدماتی HANDLING LABELS برخی از کالاهای خطرناک علاوه بر برچسب های خطر نیاز به برچسب های خدماتی نیز دارند چرا که این قبیل کالاها را می بایستی با روشهای خاصی بارگیری و حمل نمود . این برچسب ها عبارتند از :
3- بر چسب "مواد مغناطیسی MAGNETIZED MATERIAL توضیح : هر نوع ماده ای که هنگام بسته بندی برای حمل هوایی درای حوزه مغناطیسی به قدرت 0.159 آمپر بر متر (A/M (0.002 گوس GAUSS و یا بیشتر ، از فاصله 2.1 متری از هر نقطه از سطح بسته باشد . این مواد روی جهت نما و قطب نمای هواپیما اثر می گذارند . مقررات بارگیری در هواپیما : کلیه بسته ها با برچسب مواد مغناطیسی را فقط در انبار عقبهواپیما بارگیری نمائید .
4- برچسب " حمل فقط با هواپیمای باری Cargo Aircraft Only (CAO) توضیح : بسته هایی که روی آنها برچسب DANGER (CARGO AIRCRAFT ONLY) با رنگ نارنجی وجود دارد را نباید در هواپیمای مسافری بارگیری کرد .
5- برچسب " تعیین جهت بسته PACKAGE ORIENTATION به استثنا مایعات قابل اشتعال حاوی کمتر از 120 میلی لیتردر هر واحد ، مواد مسری کمتر از 50 میلی لیتر در هر واحد و یا مواد رادیو اکتیو ، این برچسب می بایستی برای هر بسته ای که حاوی کالای خطرناک مایع باشد استفاده شود . این برچسب هم چنین برای حیوان زنده و برخی کالاهای دیگر نیز استفاده می شود .
6- برچسب " مایعات سرما زا CRYOGENIC LIQUID این برچسب باید علاوه بر برچسب خطر بخش 2.2 روی بسته های حاوی مایعات سرمازا الصاق شود . این برچسب گویای این نکته است که احتمال نشت گاز از منافذ خروجی وجود دارد . هم چنین به دلیل سرمای فوق العاده زیاد این مواد آنها را باید از حیوان زنده و تخم مرغ نطفه دار دور نگه داشت .
7- برچسب " دور از حرارت نگه داری شود Keep Away from Heat این برچسب باید علاوه بر برچسب های خطر روی کلیه بسته های حاوی جامدات قابل اشتعال بخش 4.1 و پروکسایدهای آلی بخش 5.2 الصاق شوند . چنین بسته هایی باید دور از اشعه مستقیم خورشید و در مکانی خنک و با تهویه مناسب نگه داری شوند .
8- برچسب " مواد رادیو اکتیو در مقادیر مستثنی شده Excepted packages of Radioactive این برچسب باید به کلیه بسته های حاوی مواد رادیو اکتیو در مقادیر مستثنی شده ( اندک ) الصاق شود .
9- برچسب " کالاهای خطرناک در مقادیر مستثنی شده Excepted packages of Radioactive این برچسب باید به کلیه بسته های حاوی کالای خطر ناک در مقادیر مستثنی شده ( اندک) الصاق شود . مثالی از برچسب گذاری و علامت گذاری بسته ها

توجه : علامت گذاری ها و برچسب ها الزاما نباید همه در یک طرف بسته باشند . اما به هر حال شرایط زیر باید رعایت شوند :
 برچسب ها در صورت کافی بودن ابعاد بسته باید در همان سمت و نزدیک نام واقعی کالا الصاق شوند .
 برچسب ها باید در کنار آدرس فرستنده یا گیرنده الصاق شوند .
 برچسب های خطر ثانویه ، در صورت لزوم ، باید در کنار برچسب های خطر اولیه الصاق شوند .
 زمانی که یک برچسب (Cargo Aircraft Only) مورد نیاز است ، این برچسب باید در کنار برچسب های خطر الصاق شود .
 زمانی که برچسب " این سو به بالا " مورد نیاز است ، حداقل دو عدد از این برچسب ها باید استفاده شود . برچسب ها باید در دو طرف مخالف و به شکلی که فلش آن نشان دهنده جهت صحیح باشد الصاق شوند .
 زمانی که وزن خالص و یا وزن ناخالص کالاهای خطرناک باید روی بسته ذکر شود ، این وزن باید در کنار نام واقعی کالا ثبت شود .
توجه : گاهی اوقات به دلیل ابعاد بسته ها ممکن است برخی از شرایط فوق رعایت نشوند . علامت گذاری های مشخصات UNمستقلا بوسیله شرکت سازنده و یا تست کننده ثبت می شوند و ممکن است در سمت های مختلف ظاهر شوند .

جهت استحضار صادر کنندگان محترم، کلاس های کالاهای خطرناک به همراه برچسب قابل دانلود (با کیفیت چاپ) به شرح جدول زیر میباشد:

توضیح	کلاس	دانلود
مواد منفجره	1	دانلود
باروت	1-1	دانلود
ترکیبات نیتراتی	1-2	دانلود
ترکیبات نیتروژنی	1-3	دانلود
ترکیبات کلرورها	1-4	دانلود
سوزاننده ها	1-5	دانلود
مهمات	1-6	دانلود
گازهای قابل اشتعال	2	دانلود
گازهای سمی	2	دانلود
گازهای غیرقابل اشتعال و غیرسمی	2	دانلود
مایعات قابل اشتعال	3	دانلود
جامدات خطرناک	4	دانلود
خود احتراق	4	دانلود
خطرناک در هنگام رطوبت	4	دانلود
مواد اکسید کننده	5-1	دانلود
پروکسیدهای آلی	5-2	دانلود
مواد سمی	6	دانلود
مواد عفونی	6	دانلود
مواد رادیواکتیویته 1	7	دانلود
مواد رادیو اکتیویته 2	7	دانلود
مواد رادیو اکتیویته 3	7	دانلود
مواد رادیواکتیویته	7	دانلود
مواد خورنده	8	دانلود
کالاهای خطرناک غیره	9	دانلود

دیگر برچسب های مربوط به کالاهای خطرناک و همچنین فرم اظهارنامه فرستنده کالای خطرناک برای دانلود با کیفیت چاپ در جدول زیر موجود می باشد:

نام برچسب		دانلود
یخ خشک 1		دانلود
یخ خشک 2		دانلود
حمل فقط با هواپیمای باری		دانلود
مایع ( Cryogenic Liquid)		دانلود
نگهداری دور از حرارت		دانلود
محدودیت تعداد		دانلود
باتری لیتیوم		دانلود
ماده مغناطیسی		دانلود
از این طرف بلند شود		دانلود
فرم اظهارنامه کالای خطرناک		دانلود